Cellular Mobile คืออะไร ทำไมถึงเรียกระบบการสื่อสารเคลื่อนที่ว่าเซลล์

Cellular Mobile คืออะไร ทำไมถึงเรียกระบบการสื่อสารเคลื่อนที่ว่าเซลล์
Telecommunication tower with beautiful sky

มันเกี่ยวข้องอะไรกับระบบเซลล์ในด้านชีวะวิทยาไหม ทำไมถึงเรียกระบบการสื่อสารเคลื่อนที่ว่าเซลลูล่า Cellular Mobile

เราอาจจะเคยได้ยินโทรศัพท์มือถือว่า Cell Phone หรือโทรศัพท์เครือข่ายสัญญาณ Cellular ทั้งๆที่ว่าเป็นอุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้า และทำงานไร้สาย ไม่มีความเกี่ยวข้องกับเซลล์ในสิ่งมีชีวิตใดๆเลย แล้วทำไมเราถึงเรียกกันแบบนั้น

วันนี้เราจะมาทำความเข้าใจกันว่าทำไมระบบการสื่อสารเคลื่อนที่ถึงได้รับการเรียกแบบนี้

Cellular Mobile System
รูป Cell site Image by jannoon028 on Freepik

ระบบการสื่อสารไร้สาย Wireless Communication

ระบบการสื่อสารโดยทั่วไปแบ่งเป็น 2 แบบคือ มีสาย และแบบไร้สาย ซึ่งการสื่อสารไร้สายนั้นเป็นที่นิยมมากกว่าเนื่องจากสามารถพกพาไปที่ใดก็ได้ เหมาะสมกับพฤติกรรมมนุษย์ที่เดินทางเคลื่อนที่อยู่ตลอดเวลา จนกลายมาเป็นสินค้าสำคัญที่ขาดไปไม่ได้เลย

สำหรับระบบการสื่อสารไร้สายโดยปกติแล้วอุปกรณ์พกพาฝั่งผู้ใช้งานหรือเรียกว่า Client นั้นไม่สามารถสื่อสารกับอุปกรณ์ของอีกฝั่งโดยตรงได้ ด้วยปัจจัยหลายอย่างเช่น กำลังส่งสัญญาณไม่ถึง, ไม่รู้ตำแหน่งของอีกฝ่าย, หรือแม้กระทั้งไม่มีใบอนุญาตใช้คลื่นความถี่นั้น

Cellular Mobile System

เราจำเป็นต้องมีอุปกรณ์หนึ่งตัวเช่นเสาส่งสัญญาณ ที่มีหน้าที่รับสัญญาณและสลับช่องสัญญาณเป็นคนกลางในการติดต่อสื่อสารระหว่างกันของอุปกรณ์ 2 เครื่อง ทำให้หน้าที่ของอุปกรณ์ปกพาติดต่อกับเสาส่งสัญญาณเพียงอย่างเดียว ไม่ต้องไปสนใจว่าอุปกรณ์ปลายทางใช้อุปกรณ์อะไร

โดยเสาส่งจะกระจายสัญญาณวิทยุออกไปรอบตัวเองเป็นระยะเท่ากัน เช่นห่างจากตัวเสา 100 เมตร และเป็น 100 เมตรรอบตัวเอง จะได้เป็นวงกลมจากรัศมี 100 เมตร ในพื้นที่นี้จะสามารถให้บริการรับ-ส่งสัญญาณได้ ไม่ว่าจะรับจากอุปกรณ์หรือ ส่งกลับไปยังอุปกรณ์ก็ได้

ภาพขอบเขตการปล่อยสัญญาของเสาส่งสัญญาณ

ดังนั้นเสาส่งสัญญาณจึงมีความสำคัญกับระบบสื่อสารเคลื่อนที่มาก แต่เสาส่งนี้ตั้งแล้วไม่สามารถเคลื่อนที่ตามคนได้ ถ้าหากคนเคลื่อนที่ไปไกลจนพ้นเขตของสัญญาณ ก็จะทำให้ไม่สามารถติดต่อสื่อสารกับอุปกรณ์ใดได้ เพื่อการสื่อสารครอบคลุมพื้นที่การให้บริการด้านการสื่อสาร จึงจำเป็นต้องตั้งเสาส่งสัญญาณให้ครอบคลุมพื้นที่ตามไปด้วย


การวางเสาสัญญาณให้ครอบคลุมในระบบ Cellular Mobile

เนื่องจากเสาส่งสัญญาณไม่สามารถเคลื่อนที่ตามได้ จึงต้องกระจายเสาส่งฯให้เยอะมากขึ้นตามพื้นที่การให้บริการ

พื้นให้ทุกพื้นที่ได้รับสัญญาณ เราจึงไม่ควรวางเสาให้อยู่ระยะห่างแบบพอดีกัน เพราะจะมีส่วนที่สัญญาณตกไม่ถึง เพื่อแก้ไขปัญหานี้ เราจึงวางเสาส่งฯ ให้ไขว้กันเพื่อกลบจุดอับสัญญาณของรูปวงกลม

แผนภาพแสดงการจัดวางเสาส่งสัญญาณให้ครอบคลุม

เมื่อการวางตำแหน่งเสาส่งสัญญาไขว้นกันจะทำให้มีพื้นที่ทับซ้อนของสัญญาณ หากเป็นสัญญาณคลื่นความถี่เดียวกันก็มีโอกาสที่จะหักล้างกัน เกิดเป็นขอบเขตการให้สัญญาณกั้นระหว่างสองเสา

ภาพแสดงแผนผังขอบเขตการให้สัญญาณทับซ้อนกัน

หากเรารวมทุกเสาส่งที่วางไว้ทั่วทั้งพื้นที่ให้บริการ สัญญาณของเสาส่งก็จะชนกันเป็นเหมือนผนังกั้นไว้ไม่ให้มีสัญญาณอีกฝั่งเข้ามาได้ เมื่อวางเสาส่งสัญญาณมากๆ ก็จะเกิดเป็นรูป 6 เหลี่ยมเชื่อมต่อกันเหมือนรังผึ้ง หรือรูปผนังเซลล์ โดยเซลล์เป็นหน่วยพื้นฐานที่เล็กที่สุดของสิ่งมีชีวิตที่ยังคงรักษาคุณสมบัติของสิ่งมีชีวิตไว้ในด้านชีวะวิทยา

Cellular Mobile System
พื้นที่ให้บริการโครงข่ายการสื่อสารเคลื่อนที่ เป็นรูปเซลล์

ด้วยเหตุนี้เองจึงเรียกระบบสื่อการเคลื่อนที่ว่า Cellular Mobile System เพราะมีหน้าตาคล้ายกับเซลล์เมือมองจากบนท้องฟ้า และการทำงานของเสาส่งสัญญาณเป็นเหมือนนิวเคลียสที่ควบคุมการทำงาน สลับสัญญาณ ติดต่อ รับ-ส่ง สัญญาณในพื้นที่ของตัวเอง

และตัวเสาส่งสัญญาณเองก็มีชื่อเรียกเฉพาะเหมืนกันว่า Cell site


ต่อไปนี้ Blog ของผมจะพยายามเขียนเรื่องการสื่อสารโทรคมนาคมให้มากขึ้น เนื่องจากเป็นบันทึกการเรียนรู้และการแบ่งปันความรู้ควบคู่กันไป คอยติดตามกันเรื่องๆที่ Wongma.com นะครับ

Comments

No comments yet. Why don’t you start the discussion?

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *